Cuenta l'escritor romanu Plinio'l Vieyu que los druides galos coyíen l'arfueyu que ñacía nun roble sagráu cortándolo con una foz d'oru y echándolo nun pañu blancu. Afita asina'l calter máxicu y sagráu d'esti matu que xorrez engoláu nes rames y tueros de dalgunos árboles.
La relación del home coles plantes y los árboles de la viesca restréxase nes cultures más variaes entamando poles tribales. El calter melecinal, máxicu, simbólicu o sagráu de bien de tribes botániques ye una constante que s'agüeya perdayuri.
Na nuestra cultura nun podía ser menos. Los raigaños más vieyos nuestros llévennos en pelondines a dómines onde tamién yéresmos tribu y au la relación de la xente cola viesca yera estrecha dafechu. Al traviés de los sieglos esa xuntanza algamó a los nuestros díes y tenemos exemplos a embute d'ella.
D'esta miente tovía hoi llantamos un texu cabo una ilesia, esi árbol sagráu de los ástures por escelencia. Almiráu tamién ente nós ye'l carbayu, exemplu de tiez y fortaleza. Al sabugu llamámoslu tamién benitu, nome que nun almite dulda de la so consideración. Les vares del ablanu chupaben el velenu de les culiebres. No bisiego de los fayeos vivíen busgosos, xanes, diaños o cuélebres. El carrascu o xardón avéranos al solsticiu d'iviernu...
Y tamién l'arfueyu. El so calter sagráu afitáu dende la antigüedá pudiere debese a que ye un arbustu que nun ñaz nin tien raíces en suelu. Espolleta no alto d'otros árboles. Representa la xuntura ente'l cielu y la tierra. Les sos bayes asemeyen la lluz de la lluna na nueche sele. Y nestes feches navidiegues qu'empobinen al so finxu final nel día de los Reis Magos cellebramos tamién el solsticiu d'iviernu. Nes dómines onde les foces d'oru de los druides coyíen l'arfueyu. Y ponémoslu enriba la puerta casa pa que nos protexa. Un resclavu de tradiciones pervieyes. Porque na sociedá pertectoloxizada d'anguaño siguimos siendo humanos. Y siguimos teniendo unos raigones fondos fundíos nel nuestru pasáu. Nel nuestru ser tribal qu'heredemos y qu'alita a lo llargo de les nuestres vides.
