lunes, 6 de septiembre de 2021

Un cuentiquín tres la sosiega...

Un requexu perprestosu de la llende'l caborniu ye onde dan solombra dos árboles sagraos en cultures estremaes. Un texu, árbol totémicu de los ástures. Y un ginkgo, veneráu per tierres d'alluendi, pa les cultures orientales. Pues nesti sitiu dormimos la sosiega Masgallu y yo cuando'l día ta soleyeru y la temperatura afayadiza, con esi fresquilín qu'afalaga la pelleya. El mio amigu baxo'l ginkgo y yo sol texu. Pues resulta qu'esta tarde tábamos pecigañando nesti requexu mientres sintíamos, allalantrón, gargoliar tonaes a Espi la Mariñana, qu'andaba trepando per un castañéu. Pero, de sópitu, el riquirraque perdesagradable d'una desbrozadora fíxomos esconsoñar frayando aquel momentu plancenteru. Llevantémonos y díbamos caminando pal caborniu cuando Masgallu entainó pa escontra'l camín. Y, como siempre suel asoceder nestos casos, apruceo deseguidina acompañáu nesta ocasión de Sidru'l Guirriu y del diañu Secañu, que venía camudáu n'oveya xalda.

 
-¡Rediós, Secañu -dixi-y yo-, menudes guedeyes que traes!. ¡Vas tener que dir a tosquilate, hom!.
 
-Nun fai falta, Xanu, antes de pasar peles tisories de tosquilar, camudo notru animal con menos guedeyes y en paz...Arriendes d'eso, hoi llevo un día perfeliz...

-Eso de que lleves un día perfeliz figúraseme que se debe a que fixisti dalguna trastada -dixo Sidru'l Guirriu.

-Pues sí, esta mañana armé-yla a un paisanu que taba segando un prau. Averéme a él asina, camudáu n'oveya, acoxando d'una pata trasera y berrando de dolores. Entós l'inocentón d'él averóse a migo, garróme la pata pa ver si me la iguaba, y según taba ellí enclicáu...¡eché-y una mexada en tol focicu!. Dempués salí h.ispiando pa que nun me solmenare un carrobexazu, porque saleo perdiendo les madreñes escorriéndome, ¡pero nun m'algamó. ¡Ca...!.

Echemos una risotada Sidru y yo y entrugué-y al mio amigu blincador:

-A, Sidrín, y tu ¿armesti dalguna hoi, ho?.

-Nomenón, Xanu. El día de gu llévolu mui tranquilu pasiando pel monte y entrenado saltando bardiales, sebes y portielles. Que teo que me caltener en forma pa cuando tenga xera en llegando les mazcaraes d'iviernu. Pero tengo'l pruyiciu de contavos un cuentiquín, escuchái a ver si vos presta.

Entós, Sidru'l Guirriu, apurréomos la garrapiña, qu'arrecendía a romeru, pegó un blincu cola piértiga, fixo ruxir los campanos y ponse él:
 
"Ello yera una vez un brañeru que quixo ser pescador, anque la mar namás que la viere un par de vegaes y dende la oriella. Llamábase Favila como'l famosu rei. Asina qu'un día baxó del so mayáu y enrolóse nun barcu de baxura nun puertu de mar.

La primer selmana nun pescó nada por aciu de que la pasó toa vomitando pela borda ente amoriaciones y pensando que'l mundu diba finar pa él en cualquier momentu. Pero foi alicando, y como yera pertrabayador y arteru, aprendió llueu l'aquello de la pesca y apreciábenlu abondo'l patrón y los compañeros.

Pasó d'esta miente bona parte de la so vida, y yá de vieyu, fixo alcordanza de la so esistencia humilde y trabayando de contino, y entró-y otra vuelta la señardá de la braña, polo que tornó a pasar ellí los sos últimos años dedicándose a pastoriar como cuando yera mozu.

Un día empecipió a sintise mal y foi al médicu que-y dixo que tenía una enfermedá incurable. Esto tráxolu pensatible una temporada, amusgáu y ensin falar ñunca con naide. Una tarde sinteo comentar a unos pastores qu'andaba pela rodiada un osu bien grande. Entamó entós a buscalu hasta que lu foi atopar nun requexu d'una biescuca. Enfiló pa él y engarránonse. Darréu, l'osu desfíxose del brañeru.

Cuando lu atopanon agonizando fonon pa escucha-y les últimes pallabres que xuxurió:

-Pasé tola mio vida dende guah.e trabayando honradamente y enxamás salí de probe. Asina que paecióme afayadizo morrer como un rei faciendo honor al mio nome...".
 
Prestómos abondo al diañu Secañu y a migo'l cuentu que mos rellatare Sidru. Y entós dixi yo:
 
-Venga, chachos, que ta la tarde bien prestosa y tengo unes botelluques de sidra enfrescando. ¡Vamos echar unos culinos y entoná'l gargüelu.
 
-Vamos a ello -dixo Sidru'l Guirriu. Pero antes voi apurri-y a Masgallu un regalu que-y traxe. 
 
Sacó entós d'una bolsa que llevaba en bandolera unos güesos de caña y dio-ylos al velociraptor que se punxo a antroxar d'allegría. Dempués garrólos y entamó a rucalos como si fueren la llambiotada d'un rapacín.
 
-Venga, amigos -permedeo entós Secañu-, vamos cola sidrina, que toi naguando que nun aguanto más.
 
Y ellí quedemos pasando la tarde. Masgallu encetando los güesos, Sidru'l Guirriu, el diañu Secañu y yo pimplando sidra...y tamién sintiendo allalantrón les tonaes y los ixuxús d'Espi la Mariñana que, ensin sabelo, taba tamíen participando de la nuestra xuntanza...