miércoles, 30 de junio de 2021

Camín de la llende

Dacuando pasa pel camín, monte arriba, Pachín Boroña, un paisanu que siempre vien acompañáu d'un xatu pintu. Agora que faigo alcordanza, figúraseme que ñunca lu vi caminar ensin la compañía del xatu, ¡ca!, ñon.

-¡Ayó, Xanu!.

-¡Qué tal Pachín!. Taba precisamente camentando yo que nun te tengo visto ñunca ensin dir con esi xatu pintu. Que más que xatu paez un perru, polo de la compañía, digo.

-Pues sí, llámase Llambión porque ye mui amigu de da-yos llinguataes a les persones que-y caen bien. Yo dámeles davezu, pero tengo que tar sollerte, porque si me garra despreveníu y me pasa la llinguona pel focicu quédame una cara tuntu que nun veas. Hai hasta un dichu que diz que "paez que lu llambió una vaca". Pues asina quedo yo. Y tocántenes a la compañía pues miániques que ye como si fuere un perru, como bien dices tu, andamos siempre xuntos. Pero nun vayas creyer que siempre ta cariñosu. Si golifa que daquién ye dañible, túrrialu ensin contemplaciones y zámpalu escontra'l matu...

-Pues mira, nun imaxinaba yo estes coses de Llambión. Y ¿pa ónde empobináis?.

-Vamos pa una llende que tengo allarribón pa dexar al xatu que paza tranquilamente mentes yo trepo un poco per ellí. Fai bon día y hai que lu aprovechar, que la entrada d'esti branu ta viniendo ñubla y con agua. Malo pa espansionar y pa trabayar, porque la xente que tien que dir a la yerba anda entainando pa segar, curar y embalagar namás que ve aprucí'l el sol.

-Tienes razón, ta viniendo un tiempu poco soleyeru...

-¡Qué tal amigos!.

-¡Cóime, si ta per equí Sidru'l Guirriu! -esclamé yo-. Equí andamos echando una rocada Pachín y yo. ¿Y tu pa ónde vas, ho?.

-Pa nenyures en concreto. Salí a dar una revolada aprovechando qu'hoi ta soleyero. Y, de pasu, blincar penriba de dalgún bardial pa dir entrenando y nun perdé la forma. Pero arrimái les ñarices p'acá, hom...

Apurriónos entós Sidru' Guirriu la so garrapiña qu'arrecendía a yerba segao que prestaba pola vida. Y púnxose Pachín Boroña:

-¿Sabéis qué vos digo?. Pues que'l golor a yerba segao préstame pola vida. Y ñon namás qu'a min. Hai bien de xente qu'esfruta con él. Hasta cuantayá que crearon una marca col ñome de la yerba pa que s'enfresque la xente y arrecienda prestoso.

-Pues si que toi d'alcuerdu contigo, Pachín -dixi yo-. Hai golores del campu que presten a embute. Pero tengo que vos confesar un secretu, anque me llaméis porconzón. Yo gústame cuando caleyo per ende y güelo qu'hai cuchu cerca. Nun me desagrada gota. 

-Entós lléveslo crudo -puntualizó Sidru'l Guirriu-. Agora quieren que'l cuchu nun se vea. Hai que lo trancar pa que nun güela. Debe ser porque molesta a la foriatada que va a les aldees a esparcer, pero queriendo adaptales al mediu urbanita. Denuncien si ven moñiques en camín. Denuncien si canten los gallos al amanecer. Molésta-yos tolo rural. Quieren vivir nel campu, pero como si tuvieren na villa. Y nun paren de molestar a los vecinos que vivieron ellí tola vida, plantando les güertes, curiando'l ganáu...Tou un despropósitu.

-Pues como se crucen comigo y con Llambión pámeque van acabar nun bardial aventaos por él -dixo Pachín engurriando'l ceyu-. Y agora voi dexavos que voi enfilar pa la llende. Ta llueu, chachos.

Despidímonos Sidru y yo de Pachín y siguimos un cachu más echando una parrafada mientres, acompañaos pol velociraptor Masgallu, espurríamos les piernes pela rodiada del mio caborniu...