Na nueche del 30 d'Avientu del añu 1.969 el xeneral Franco dirixíase a la población nun discursu onde afirmaba que'l Movimientu diba siguir pal futuru porque quedara too atao y bien atao. Esta frase postrera fíxose célebre nos años de la Transición. Pero escaecímosla nes décades vinientes y hasta l'asonsañemos como un chiste del pasáu.Cuando muerre un dictador pue quedar viva la so ideoloxía o parte d'ella. Cuando se derrota a un réxime nun tien por qué se derrotar les sos idees. Derrotóse militarmente al nazismu, pero'l so ideariu sigue güei vivu y espoxiguando per dayures. Morrió'l dictador, pero quedó una herencia perpatente anguaño na nuestra sociedá y que se conoz como'l "franquismu sociolóxicu". Y nesti casu caberu, non namás qu'ente fuerces de la drecha más radical, sinón qu'alita de manera tresversal algamando a xente que se considera impecablemente d'izquierdes.
Tuvo que ser un andanciu víricu'l que mos fixo esconsoñar d'un suañu democráticu de cuatro décades pa metemos de calón nes solombres más tarrecibles que creyíamos que yeren bisarmes inofensives del pasáu.
Aportó'l confinamientu, midida primaria pa tornar l'avance de cualquier andanciu que se vien tomando dende'l medievu. Naide nun ñega la so efectividá, si se tomen otra carrapotada de midíes xunto a él, claro. Y confinaos tamos. Pero...
El nuestru confinamientu ye de los llamaos duros. Nel ámbitu européu, el más duru de toos. Declaróse l'estáu d'alarma, pero tal paez que tamos notru estáu qu'arcoxa a los ciudadanos inda más, como ye'l d'esceición. Tamos somorguiaos nun confinamientu con un control y radicalidá descomanaos. Búscase a xente que ta sola pel monte, pel pueblu alloñáu de casa, dalgún que s'esmuz pela nueche a pasiar pela playa, otro que s'escuende nuna cueva cabo la mar y sal pa bucear. ¿Que nun lo puen facer?. Pues val. Pero ye que, dempués, ves mercaos atarraquitaos de xente ensin guardar distancia de seguridá dala, cais con abonda xente un sábadu pela mañana, llevántase la cuarentena pa que dellos sectores económicos sigan activos ensin que tea garantizada la seguridá d'esos trabayadores y con virólogos encamentando que meyor nun lo facer...y en toos estos casos nin se controla malpenes nada, nin pasa un res. La cosa resulta bien desconcertante. ¿Ú la coherencia?. ¿Ónde la proporcionalidá nes actuaciones?.
Pero la tuerca tien más vueltes. Multar tres mirar la compra a daquién que vien del super, querer xeolocalizar a los ciudadanos al traviés del móvil pa ver si tán a más de 500 metros de casa. Plantegar censurar o condergar conteníos nes redes sociales. Echar drones pa rebuscar posibles incumplidores del confinamientu nos requexos más difíciles d'algamar. Pero daveres, de verdá, sinceramente, ¿el megollu del problema ta ehí y la solución tamién?. Y entós hai xente que nos entrugamos hasta ónde tamos torgaos con unes midíes estrictamente pa protexer la salú o si hai daqué más qu'eso. Porque les contradicciones son abondes y la información esnala d'otros países hasta nós y dícennos que nellos nun hai esti tipu de confinamientu tán restrictivu y puntillosu, que s'axusta más a una "marca España" que a otra cosa. Y ye entós cuando peñera penriba de les nuestres cabeces esi aquello del franquismu sociolóxicu y afala la dulda de hasta ónde tamos realmente nuna democracia afitada o acasu nuna ximuestra democrática que taraminga al primer emburrión.
Porque, pa ser sinceros, tal paez qu'una parte mayoritaria de la población afáyase como gatu n'escarpín con esti confinamientu tán estrictu y pervixiláu, y dispuesto a alcagüetar y hasta a afalar delles actuaciones magar tresllumben la llende de lo razonable. Pelos medios de difusión acórviase y condérgase tolos díes y a toles hores a quien s'esmuza d'él (que nun tien por qué lo facer y nun lo aplaudo) y anímase a la población a exercer el chivatazu. Una parte de la sociedá vixilando a otra col teléfonu dispuestu pa denunciar darréu. La situación pola que naguaría cualquier nostálxicu de totalitarismos del pasáu.
Cuando'l rei Fernando VII tornó del exiliu, enterrando dafechu la Constitución de 1.812, ciudadanos envizcaos nel absolutismu monárquicu, desengancharon los caballos de la xarré y punxéronse a tirar personalmente d'ella mientres otros milenta, esparabaniando, gritaben "¡Vivan las cadenas!". Y, a lo meyor, hai que recular y escarabicar nel pasáu coleutivu d'esti estáu que compartimos p'atopar ciertos comportamientos bastante xeneralizaos del presente. La güelga que dexó la Inquisición, les que dexaron les monarquíes absolutistes, les de dictadures militares y, na nuestra sociedá actual, el franquismu sociolóxicu qu'españa y valumba, en tol so grandor, nestes feches per aciu d'un andanciu víricu.
Porque una cosa ye tener que se trancar en casa como hai sieglos pa nun zarapicar na malura, que por muncho que mos fadie pue ser ñecesario per un tiempu, y otra amosar esi regustu pol confinamientu más duru, estrictu y pervixiláu, esa querencia pol chivatazu, pola supresión de drechos cívicos empatonaos a vegaes nun tracamundiu d'estaos d'alarma y esceición, pol escarmientu públicu del que salta la ñorma, por demandar que solmenen y metan presos a los infractores talo que si fueren peligrosos criminales, por refugar analizar con pensamientu críticu una manera de xestionar la situación que presenta bien de boleres na sebe, a poco que reparemos nella...
Camiento qu'entainamos pa peor, que les coraes de la nuestra sociedá cada día que pasa tán más prietes y gafientes. Qu'esporpollen, según avancen los díes, l'engrifamientu y les zunes. Y que lo peor pue tar por venir porque, cuando esglamie esti andanciu y españe dafechu la crisis brutal que yá añera ente nós -la mayor, dicen, de magar los conflictos bélicos de la primer metá del sieglu pasáu-, podemos atopamos ante un retrocesu, non namái qu'económicu, sinón tamién de drechos y llibertaes democráticos y col preste y consentimientu d'una parte pa nada minoritaria de la ciudadanía.
