L'alcalde d'Uviéu promete dar munchu xuegu nesta llexislatura. Acaba de llantanos en llombu una bandera, que sólo'l palu yá anda polos cincuenta mil euros, que vien a sé lo que a un mileurista-y cuesta ganar casi cuatro años, ¡adepuxa, nin!. Pasé yo pel sitiu y ta asitiada la bandera en cuestión a mui pocos metros de la Xunta Xeneral, onde ondeen tres banderes bien grandes, una d'elles la española. ¡Que cuando sople l'aire van acabar bicándose los trapos de les roxigualdes, rediós!. Pero cuando tábamos envizcaos con esti asuntu, resulta que rescampló otru pola mor de que nun viaxe que'l rexidor fixo p'allalantrones pasó gastos de la so muyer al ayuntamientu, onde nun trabaya nin tien cargu eleutu dalu nél. Pero como al implicáu paez-y too de lo más normal y de xacíu, cuento que sedrá pasando estos cargos n'adelantre.
Más p'hacia la mar, per Xixón, tenemos alcaldesa. Entró nel cargu de trebolén, con ganes de fincá'l canil n'asuntos que-y paecen perxugosos y fíxolo darréu. Malpenes tuvo tiempu de poné'l pie nel consistoriu, cargóse'l festival del Arcu Atlánticu, un eventu que la drecha nun-y importa mayormente nada (resalvando quien lu creó) y que la izquierda teníalu agüeyáu, porque la manzorga xixonesa -y asturiana en xeneral- ye más de selmanes ñegres, cutres y con golor a aceitizu, que d'atlantismos culturales. Pero la mandataria tamién dexó a les clares, dende'l minutu ún, les sos zunes pa col asturianu. Asina que, pali que pali, va desaniciando la presencia del nuestru idioma de les actividaes del ayuntamientu. Y al llegar equí hai una cosa que nun me cuadra. Apocayá salía pelos medios la semeya roblando una futura collaboración ente l'ALLA y l'ayuntamientu xixonés. Y entrugo yo: ¿qué rediós firmaron?. Misterios insondables de la vida, que diría l'otru.
Hai semeyes que tal paecen amosá'l subconsciente de quien les pon. Clisáu quedé yo al vé la foto de la estatua xixonesa del romanu Octavio Augusto col deu señalado como pal cielu del atapecer, como queriendo ilustrar con ella los autores lo que consideren un requexu xenuín y identificativu de la ciudá de Xixón. Pues poníala una formación política onde fueron a desamar bien de xente que tuvo años faciéndose pasar por nacionalistes asturianos, hasta que golifaron puestinos y perres cerca y falto-yos tiempu pa h.ispiar pa otros sitios con más posibilidaes d'algamá los sos petites. Tien el so aquello. Una cosa tan cenciella, y aparentemente intrescendente como la semeya referida, esplica guapamente por qué'l nacionalismu asturianu -o, simplemente, l'asturianismu d'izquierdes- esfarrapó nun va tanto, resalvando'l pequeñu ya irreductible aruelu del soberanismu que llogró quedar mancorniáu, pero de pies.
Hai xente que fala asturianu porque ye como falaron siempre. Otro failo anguaño a costa fecha, porque camienten, persabiamente, que ye la manera más amañosa de que l'idioma siga vivu. Pero hai tamién una triba de falantes pa la galería. Usen esti idioma n'ocasiones concretes, cuando tán los medios de comunicación delantre, que ye una manera estupenda de destacar y aumentá la sonadía, pero...Dempués yá non. O, si acasu, de xemes en cuando, porque viste en ciertes llurigues. A esto postrero ye a lo que-y se llama facé'l paripé. Y tien un ésitu bien bultable pente'l zurriburri reivindicativu y, bien de vegaes, amomiáu. Cada vez qu'estos usuarios circunstanciales tienen a bien usar l'asturianu, empondérenlos, empicorótienlos, úpenlos altor d'héroes y salvadores llingüísticos, y pónenmoslos como exemplos a venerar y siguir. Son les servidumes de la endogamia militante, del conceyín d'amiguetes eleváu a reivindicación llingüística nacional, de l'ausencia clamorosa d'autocrítica, y tamién esa traición del subconsciente que produz que, arrascando la primer capa de munchu patriota llingüísticu, apaez daqué tan vieyo como'l mundu: la busca del porgüeyu, de destacar, d'esguilar. Cenciellamente y alón.
Pues, bono, per hoi voi poné'l ramu a esta entrada con una segunda mitá d'ella políticamente incorreuta. Golíame yo que'l Xanu diba xuxuriame les coses per esi camín, qu'hasta me cimblaba'l pulsu al escribir lo que taba sintiendo. El diz que ye cosa de la so momia paciente. Pero nun sé yo si me tará tomando'l pelo y sedrá cosa d'él a seques. Asina qu'equí vos dexo la espirica escrita y despídome hasta la entrada viniente.