Al final de los años 70 yera aquello un fervideru. El sentimientu de país emburriaba a bien de xente que, col réxime anterior dando les boquiaes y la transición faciendo galanes, sentía'l pruyiciu de puxar pol país asturianu.Nun duró muncho la cosa. Nos 80 el poder del tardofranquismu acabante ñacer iguó un duernu y tresnó esllava pa enllenalu. Bien de xente d'aquello tiróse de calón a la ufierta. El porgüeyu ye ún de los motores principales que mueve'l mundu. Ye persabío de los tiempos.
Y quien nun s'amusgó al nuevu tiempu pasó a ser un diañu gafu y radical con cuernos y rau. Por exemplu yo. O quiciabes tu mesmu, que tas lleendo estes llinies.
Quedó de pies una izquierda radical reivindicadora del idioma, pero acoxando espantiblemente a la hora de reivindicar la identidá histórica y política del país y acomplexada de contino pola izquierda españolista qu'acabó por torgala y, en gran parte, por asumila.
La defensa enfotada y radical de la identidá asturiana, permancorniada, quedó entós en sucu baxeru hasta güei.
Ya'l duernu españolista dictó la so llei.
Ya la nueva cazumbre de finales de los 70 escosó camudando nos tiempos vinientes el país nun ermu.
Llingüísticamente, xorrecieron amagüestos de mediocres subvencionaos que se presentaron como la única parte visible de la lliteratura contemporania y, como mampurra, de la defensa de les esencies patries asturianes.
Políticamente, la izquierda acabó al rau de les alternatives españolistes, vasques o catalanes. El centru derecha, conformóse con participar n'escisiones de la española que siempre acabaron ente dolco y la media manga. L'asturianismu centrista que nun siguió la llinia anterior sapióse contra la muria de los sos propios complexos y erros que lu emburriaron a combayar col españolismu más moderáu como manera d'atropar un viveru granible de votos.
Pero col baturiciu catalán la situación retorcigañóse enforma y rescampló de manera ablucante que la España preconstitucional taba perviva y nestos díes ta dexando claro qu'eso de les autonomíes ya identidaes históriques, culturales, llingüístiques y polítiques van a cortalo pela freba d'una vegada, dempués d'unes décades esperando pel momentu afayadizu pa ello.
Y entós...¡Ai de mi, que m'escurez!. Dalguna xente que s'enfotare nos practicantes del siguidismu españolista y duernista de bona fé considerando que nun había otra sienda alternativa si se quería avanzar daqué empecipió a cayer de la burra y a decatase de que'l camín entamáu, allá pelos 80 nun llevaba nenyures.
Y neses tamos anguaño. Lo meyor, qu'una minoría ta esconsoñando del engañu. Lo peor, qu'una mayoría sigue aneciando nesi camín sestaferiáu hasta agora y nesos patriotes de cartón piedra que nos lleven al precipiciu cuantisimayá. En resumíes cuentes, mui mal pinten les coses nestes dómines y nes que s'avecinen, maninos.
Nel vieyu monte Patalexos, onde voi dacuando a espansionar, sigue viéndose riscar l'alba. El vieyu caborniu de castañal chamuscáu sigue en pies y na contorna rebulle esi xanu echáu al monte y empalagáu de tantu despropósitu que me xuxuria coses pa escribir nesta bitácora. Pero mentes el clarior escuque nel finxu'l cielu toca siguir, anque per agora, como yá ye un vezu repetitivu y tarrecible, seya dando voces nel castañéu.
Pues nello tamos.
