"Ẍunci les vaques, Ramona que nos vamos a la yerba.
Cátame un zapicu lleche,
que tengo seca la llengua."
Cuando empecipia a turrá'l sol pel branu entama tamién el tiempu la yerba. De segar, esmarayar, voltiar, curar, embalagar, cargar pa llevar a la tenada o facer vares de yerba nel prau. Porque nesta tierra atlántica dan collecha les pumares, les ñisales, la güerta... pero tamién los praos. Y la collecha de los praos ye la yerba, bierzu d'una riestra actividaes de la nuestra cultura tradicional.
Cuando la primavera vien afayadiza obsérvense los praos enyerbaos al entamá'l branu. Y ehí ta la ẍente, como los antiguos de casa, aplicándose a la ẍera de curá la yerba pa que'l ganáu nun esglamie pel iviernu. Recuedo, de los tiempos, cuando me tocó dir a la yerba en sitios pindios. El puẍar y el sudar prau arriba y abaẍo recompensaos pol llabor fechu y afechiscáu. Yo, el meyor llugar pa dir a la yerba ye onde hai un ríu o nun regatu fesquilinos. Presta a embute poder refrescar ellí y garrar fuelgu.
Dacuando tamién pasen coses que dan perceguera. Como l'aquello de garrar una palada yerba onde va acuruẍáu un esculibiertu que s'esmuz, foín, pente la fargata del incautu de turnu. Menudos respigos y glayíos, compañeru.
Too cambia y anguaño la mecanización fai que'l trabayu d'andar a la yerba seya daqué estremáu del d'antiguamente. Un pocoñín más llevaderu, pero que naide nun s'engañe, que sudalo hai que lo sudar igual. Hasta los bálagos desapaecen camudaos en paquetes plastificaos. Pero la ẍera de la yerba sigue y tien puẍu enforma pente la población de les zones rurales.
Tan enraigonada ta esta actividá que mesmamente nes nuestes villes nun ye raro enforma sentir comentar a dalgún que tal o cual día va dir echa-yos una gabita nel aquello de la yerba a los familiares que tien na zona rural. Porque esta ẍera ye una actividá qu'aẍunta, tovía gue, a una camaretada d'asturianos.
Dende rapacín siempre tuvi fama de ser bon golifador. Asina que suelo reparar en coses quiciabes rares o inusuales pa otra ẍente. Una d'elles ye'l golor de la yerba segao. Prestosu a embute, como tamién lo ye prestosu'l golor de la pación y la toñada segaes nel so tiempu. Y ye que cuando la ñatura d'esti vieyu país esparde'l so esplendor los sentíos argutos antroẍen de prestancia.
Pues, en fin, qu'entama'l tiempu d'andar a la yerba. D'atropar p'alimentar al ganáu pel iviernu. Tiempu de sudu y trabayu acompañaos pol sonsoniar de grillos y ẍilgueros. Pol ruẍir de les fueyes de carbayos y castañales. Pol gorgolitiar del agua fresquilino del regueru. Y ehí, en cualquier requeẍu, la bayura de los praos anunciándonos un branu qu'endagora ye de nuestro...
