Asturies ye un territoriu vieyu. Funde los raigones poblacionales en dómines qu'algamen al paleolíticu. Y fai galanes como país, nun esbozu de lo que conocemos hoi, nel Reinu Asturianu.Esta tierra ye complexa ya ígüenla milenta calteres. Tien territoriu, historia, cultura material y inmaterial, idioma, estructura social y económica...Tou un bagax que comparte, en mayor o menor midida, con milenta sociedaes actuales.
Pero, desgraciadamente, Asturies anguaño ye daqué mui asemeyao a un ermu intelectual y discursivu. Les espirques qu'observamos per ende tienen l'aquello de los discursos rancios, atrasaos y fosilizaos.
Y esi ermu espárdese tresversalmente. Nun ye ferial de les llurigues centraliegues, nin de les izquierdes o dreches. Toles estayes discursives del país zapiquen nesi inmovilismu alcanforáu y estéril. Y l'asturianismu llingüísticu nun ye una escepción.
Ello ye que dende les monxures llingüistiques llariegues acaba de lleganos la última perla cultivada. Sigún esta espirica, Asturies ye un paisax y un idioma. Asina que si muerre esti últimu namás que nos queda'l paisax.
Que la desapaición del idioma asturianu diba ponenos delantre d'un país bien estremáu al que conocemos anguaño abúltame indiscutible. La llaceria sedría tremenda y la pérdida históricamente llamentable. Poro, ye de caxón que'l deber y la obligación de les xeneraciones qu'actualmente tamos nesta tierra seya evitar qu'eso ocurra.
Pero sopelexar dende les altures llingüístiques que la nación asturiana ye identitariamente sólo un fechu llingüísticu inxertáu nun paisax ye una gran falsedá. Y, pa detrás, tien una carga de profundidá tan demoledora que fai que taramiellen los propios cimientos de la propia reivindicación llingüística enfrentándola a otros sectores sociales qu'esbrexen por caltener viva la identidá cultural del país.
Asina que munchu cuidáu colo que se declara y difunde públicamente al traviés de los medios de comunicación dende los púlpitos del idioma. Pue ser un bumerán perpeligrosu pal propiu idioma y pal país en xunto.
Asturies tien un fechu identitariu de primer orde, la llingua asturiana, que tenemos que curiar y esguedeyanos por defender. Pero d'ehí a considerar la nuestra tierra un binomiu onde sólo cueyen un paisax y una llingua va un abismu.
Y eso, pues va ser que non.
