A vegaes imaxino que va un día un paisanu caminando per ende. De sópitu, tropieza nuna piedra y sal de debaxo d'ella un romanu con sandalies, espada, cascu y faldorios.Va tiempu caleyaba yo per Uviéu. Nes cercaníes de la catedral atopéme con un rapaz marutáu de romanu qu'ofrecía a los turistes visites guiaes pela ciudá y rodiada. Podía dir vistíu d'ástur, rei asturianu, artesanu medieval, monxu, col traxe tradicional, etc. Pero non, diba de romanu como si Uviéu fuere hermana ximielga de les mesmísimes Roma o Pompeya.
Cuéntenme qu'estos díes anda tamién pela capital asturiana una rapaza marutada de peregrina ofreciendo tamién los sos servicios de guía pal turista. Nesti casu'l traxe nun me paez desafortunáu pol aquello de la importancia asturiana na creación del camín norte nes peregrinaciones a Compostela, que foi'l rei asturianu Alfonsu II quien anició tol procesu, y tamién de la importancia de la catedral consagrada a San Salvador na ruta xacobea. Pero resulta que la peregrina va diciendo a quien se-y acerca qu'Uviéu foi capital del Reinu d'España. Pero ye qu'esti reinu tardó en nacer varios sieglos dempués de que dexare d'esistir l'asturianu del que yera, esta vegada sí, una de les sos capitales.
Axuntando dambos casos tenemos una ilustración clavada de dos de los principales pegoyos que sofiten a la versión particular del nacionalismu español n'Asturies. Les nuestres etapes históriques más antigües despáchense clasificándoles en prerromanes, romanes y tardorromanes. Y del medievu p'alantre somos España y lo demás tierra conquistada, como reza'l perconocíu eslogan del fenómenu idiolóxicu y cultural conocíu como cuadonguismu.
Sorpréndeme que a estes altures teamos tovía asina. Que nun haya evolución discursiva dala dientro del conceptu que tenemos d'esti país. Que la única imaxe que vemos reflexada nel espeyu seya la del españolismu grandonista, ranciu, preconstitucional y faltosón pa col restu de los pueblos colos que compartímos l'estáu. Y sorpréndeme sobremanera que tovía nun haya un grupu social col pesu y puxu suficientes pa semar y facer que guañen otros discursos y otres güeyaes d'esti país nuestru.
Pero la realidá ye la que ye. Y esta ye la nuestra. Como dixo va tiempu daquién, Asturies pue definise como un sitiu onde nunca pasa nada. Y nestos temes, miániques que l'inmovilismu y el nunca pasar nada son una seña distintiva y repetitiva hasta la repunancia.
