Dicen que'l que nun quier taza, taza y media. Y cuando esti probe xanu cuntaba tener un mes d'Agostu tranquilu pa folgar y garrar unes vacaciones, les anuncies desagradables xorrecen como les cogordes. Asina que a trabayar a estaya y a comentar mazcayaes de dos en dos, qu'esto medra que mete mieu.Ente insultos a banderes y fiestes taurines dexare nel so día nel tinteru les declaraciones a lo xole de Serafín Abilio, presidente de la patronal de la construcción. Dixo apocayá esti señor que la minería ya'l funcionariáu yeren exemplu de sectores improductivos.
Home, qu'en tolos sitios hai de too ye una perogrullada qu'enzarra una gran verdá. Claro qu'hai mineros y funcionarios que traten de nun la bicar. Como hai de xuro en cualquier estaya de trabayu que miremos. Pero tamién ye verdá qu'hai mineros que morrienron nel tayu y non precisamente por tar ellí folgando. Y tamién hai funcionarios que se peguen bones escorzunes con unos sueldinos bien ñarros.
Pero, pa detrás, el sector au ta esti señor nun pue tirar voladores pa dar exemplu de nada. Porque toos conocemos, dayures, casos a esgaya d'amagüestos urbanísticos onde constructores y ayuntamientos pónense moraos especulando y enfolinando perres. Asina que meyor miraba pa esa vigona que tien nel so propiu güeyu en vez d'andar buscando payes nos de los demás.
D'otra miente, l'alcalde de Noreña, César Movilla, ta acabante refugar una moción de Conceyu Abiertu por tar redactada en llingua asturiana. Esto yá paez el cuentu de la bona pipa pol aquello d'interminable. La transición pal cambiu de sistema políticu nel Reinu d'España entamó nos años setenta del sieglu pasáu. La Constitución Española ye nada menos que del añu 1.978 que yá llovió d'entós p'acá. Y nella arrecuéyense los drechos de los ciudadanos qu'abelluga y ente ellos ta'l d'espresase nel propiu idioma.
Porque, magar al alcalde noreñense nun-y cuaque, la llingua asturiana esiste, la xente que quier espresase nella tamién, ya'l drechu de poder facelo habría ser, a estes altures -más de 30 años del cambiu de réximen y de sistema constitucional vixente-, una cosa normal y corriente.
Pero non. Hai xente a embute (como acabamos de ver col seleccionador sub-19) que se niega a asumir l'articulación autonómica del Estáu y, dientro d'ella, el plurillingüismu. Allampien de contino por finxar un cotu priváu alrodiu de so onde la España franquista siga alitando, col so centralismu férreu, ya'l so uniformismu llingüísticu onde tolo que nun mire pa l'embeligru madrilanu y pa la llingua castellana ye carnaza de foguera inquisitorial.
Y como la non declaración, a costa fecha, d'oficialidá pal asturianu ye un clavu ardiendo onde s'agarrar pues puñen a la menor ocasión contra la milenta vegaes mancorniada llingua asturiana. Ponen torgues, prohíben, reprimen... Y al final tien ún la sensación de qu'Asturies ye'l reductu más importante de lo que na transición democrática llamaben "el búnker" pa referise a la resistencia encerriscada de los que se negaben en redondo a facer cambiu políticu nengún.
Si, miániques, tenemos nel nuestru país un auténticu búnker d'atechaos del pasáu y yá nos probez d'una manera descomanada desarticulalu d'una vegada por toes.
