Conocí a un paisanu que viniere a vivir a una finca cerca de la mio viesca. Traxere con él un perru mastín. Pin, qu'asina se llamaba l'home, asitió un tonelón d'esos de los llagares sofitáu nunos pegollos na finca ya instalose nél. Colos restos d'una muria iguó-y al perru una especie de corru pequeñu cabo'l tonel pa qu'abellugare. Y asina vivíen de vecinos y andaben siempre xuntos. Al mastín llamábalu Noble poque esi ye ún de los significaos d'esta pallabra y yéralo daveres.
Pin fuere pastor de rapaz y dempués llevare durante munchos años una casería enantes de treslladase a vivir a la finca. Yera un home sabiu qu'estremaba los páxaros pola so manera de cantar y conocía de qué animal yera cada rastru qu'atopaba pela viesca. Tamién sabía de yerbatos y floritos pa usar de melecines en fervinchos y emplastos. Y de dichos, cosadielles, vezos y sones de nuestro sabía a magüeyu. Hasta dominaba l'arte de cantar acompañándose él mesmu a la gaita.
Una nueche sele del branu, Pin achucóse nel tonelón a dormir y yá nun despertó. El so corazón decidió reposar tamién pa siempre. Noble vieno a avisame de la muerte del so amigu, que non amu, y col trasgu Manfurada y Sidru'l Guirriu, abrimos una fuexa so'l tonel y enterrémoslu onde siempre nos dixere que-y gustaría reposar pa siempre.
D'entós pacá Noble enxamás dexó de curiar la finca de Pin, del so tonelón y d'abellugase nel corru que'l so amigu fallecíu-y axeitare. Pasaba tiempu enforma sentáu xunto al cagüercu de Pin. La xente de la contorna y yo mesmu llevábamos-y de comer y teníamos-y siempre enllenu un duernu redondu de piedra con agua fresco. Como los xanos conocemos el llinguaxe de los animales, una tarde que Noble y yo tábamos pacetibles a la solombra una faya contóme que, en morriendo, quería que lu enterrare nuna fuexa al llau de la de Pin. Consideraba la finca la so tierra, el tonel la so casa y a Pin el so amigu pa siempre anque yá nun tuviere con él nel mundu de los vivos.
Y ye que puedo aseguravos, falando de papu sanu, que nel corazón d'abondos animales que llamamos irracionales añeren una nobleza, una amistá y una fidelidá que yá quisieren poder poseer munchos corazones humanos.
