Camín del antroxu

L'añu fixo galanes en Xineru y espoxiga en Febreru. L'iviernu traxo'l fríu, l'agua, la ñeve y les xelaes. Bono too ello pa que repose la viesca y desanicien les gafures. Cada estación tien de ser lo de so, y nesta toca la ivernada.

Pali que pali, vamos enfilando pal antroxu. Que, en realidá, ye'l finxu final del ciclu de mazcaraes, aguilandos y comedies qu'entamó allá pa últimos del mes d'Avientu.

Y,  concasando con estes dómines, hoi vieno a visitame Sidru'l Guirriu y sentémonos cabo'l caborniu a echar una rocada.

-Bono, Sidru, empobinamos pal domingu'l gordu y el martes d'antroxu...

-Pues sí, Xanu. Y con ello les pitances, retase echando a rodar el goxu ardiendo, les trastaes, les moxigangues, les comedies...y yo sigo per ende blincando, faciendo sonar los lloqueros y apurriendo la garapiña a les ñarices del personal.

-Tamién empobinamos pal carnaval, que nun ye lo mesmo que l'antroxu y onde lo foriato esporpolla anubriendo lo llariego. Anque lo bauticen tamién dayures como talu antroxu nun son lo mesmo.

-Claro, Xanu. La verdá ye que les mazcaraes d'iviernu aliten, recupérense delles, pero echalo too p'alantre ye revesoso bramente y la carrapotada de carnavales calcaos a les espantayaes que faen alluendi son un pilancu mui difícil d'arreblagar. Pero ye lo qu'hai, cho.

-Yo alcuérdome que, siendo un xanu rapacín, ocurrióseme un día de branu dir a dar un paséu con una montera de papel puesta na cabeza. Un paisanu vieyu, que fuera tambor nos sos tiempos, y qu'andaba fustacando pel bardial a la busca cascoxos, al veme d'aquelles traces, ponse él: "¡Antroxu fuera!". Daquella nun entendí por qué me lo gritare, pero tiempu dempués descubrí qu'esa espresión, amás de dicila pa brindar a la xente a antroxar, támién significa que nun hai que tener mieu, qu'hai que dexar los conplexos de llau y salir albintestate y p'alantre...

-¡Mialma que ye una espresión bien amañosa pa los tiempos que cuerren!. Porque, ente unes coses y otres, andamos acuruxaos y cola moral fecha una llaceria. Bien taría llevantar los ánimos de la xente...

-Sí que cuerren malos tiempos, recóime. La verdá  ye que n'Asturies pa recordar bonos tiempos cuesta abondu trabayu. Tan avezaos tamos a dir de contino picu a baxo y de tar picabaxo que...

-Amigu Xanu, ye qu'Asturies camudó nun llugar onde nunca nun pasa nada. Y si pasa ye pa dir a peor. Tamos arcoxaos al inmovilismu. A quien propón entamar daqué, aperríllenlu darréu. Equí con miagar pal Estáu a ver si nos echa en duernu unes migayuques yá se cumple. Tenemos mentalidá d'ermu y nun ermu tamos convirtiendo esta tierra de nuestro.

 

-Pues sí, Sidru. La nuestra sociedá padez l'andanciu del derrotismu, del inmovilismu y d'una falta d'enfotu nes propies fuerces que da medrana. Y curar una malura asina ye mui enguedeyao de llograr. Pasen los años, colen les décades y la nuestra historia contemporania paez un discu rayáu que nunca nun acaba d'avanzar.

 

Tábemos el mio amigu y yo d'esta manera dándo-y a la parpayuela cuando sentimos  que daquién nos echaba voz mientres s'acercaba. Yera la neanderthala Guoné, que venía acarretando un coneyu que cazara.

 

-¡Ayó, rapazos!. ¿Qué tal vos va, ho? -dixo ella mientres posaba'l coneyu, sacaba d'una fardela una lláscara y entamaba ellí mesmo, delantre les nuestres ñarices, a esfollalu.

 

-Pues charrando del antroxu y de les malures qu'acuten a la sociedá asturiana, Guoné, -dixi yo.

 

-¡Rediósla!. Lo de les malures asturianes nun me finquen mayormente. La mio cultura heredada de cazadora y recolectora, y la bayura que tovía tenemos nesta viesca Dayuri, van llibrándome de pexigueres. Y lo del atroxu tenémoslo bien resuelto. Sidru'l Guirriu yá vemos cómo va. Y tu y yo, Xanu, con estes traces que llevamos vamos amazcaraos de sobra -respondió Guoné.

-De toles maneres, hai muncha xente que nos gana de llargo nesto de dir marutaos -comentó Sidru-. Porque cuántu falsu hai perdayures que va mazcaritáu tol añu, finxendo ser lo que nun son y tratando de dar el pegu too de siguío. Abenayá que vengo adicando una cosa que me llama l'atención. Cuanta más crisis y probitú hai, más faltosos surden que van perhí dándose importancia y aparentando ser xente de ringorrango, cuando, en realidá, anden escorexaos. ¡Esos sí que son unos artistes nel llabor d'antroxase, rediós...!

Diba averándose la hora de la xinta. Asina qu'ocurrióseme apurri-yos daqué a los mios amigos pa que fueren entonando'l butiellu. Entós, póngome yo:

-Mirái, ayeri pañé castañes de la cuerria y tuvi cociéndoles. Voi sacar un platáu d'elles y unes botelluques de sidra pa espellicar un poco antes de dir a xintar.

Paeció-yos estupenda la idea a Guoné y Sidru, saqué'l convite, y punxímonos a picar y a beber mientres siguimos un cachu más parllotiando. Que la danza sal de la panza, miániques, y na viesca Dayuri tovía tenemos la suerte de ser pa danzar...