"Dios y el cuchu puen munchu, pero sobre too'l cuchu". D'esta manera contundente nos encamienta un refrán asturianu qu'afita hasta qué puntu'l cuchu yera perimportante na nuestra sociedá rural tradicional. Una sociedá que tenía los sos vezos y modos de vida. Y cuando de la villa díbamos pa ella teníamos qu'adaptanos a esos vezos y a esos modos, porque los foriatos yéremos nós.Pero, ¡ca!, eso yera notros tiempos. Too cambia y la nuestra sociedá entaína nos cambios a la velocidá del refocilu. Agora hai xente de la villa que-y presta asitiase nes zones rurales. Unes vegaes dafechu y otres pa esfrutar fines de selmana o periodos de vacaciones. Y ente esta xente hai de too. Unos saben de qué va'l tema del campu, pero otros son tán desconocedores d'ello que choquen de narices col nuevu entornu onde s'asitien.
Y nesti casu caberu vien el xaréu. Xorrecen denuncies porque'l caballu o la vaca dexó delantre casa los cagayones y moñiques correspondientes. Quiciabes esperando que'l paisanu que va llindiar lleve una bolsa como la de los perros y lo retire nel intre. Tamién molesten los gallos, maleducaos ellos que se ponen a cantar a les tantes de la mañana. Los perros lladren cuando-yos da pola gana...
Ya'l cuchu fiede pa les ñarres villandiegues. Asina que yá hai dalgún alcalde per ende que quier eliminar les piles de cuchu tamién, porque puen espantar col so arrecender a los visitantes domingueros que vienen a dar una revolada pel pueblu. O molestar a los nuevos vecinos avezaos al golor de la colonia, los escapes de los coches, o les mexaes nuna esquina, pero non al cuchu.
Y vamos dexanos de pascaxaes. Pela aldea cuando se trabaya ándase en madreñes, catiusques o botes. Siempre hai peligru de rozase con dalgún escayu del bardial o atopase con un animal a la vuelta de la caleya. Porque l'aldea ye eso, un núcliu de población estremáu a la villa y la ciudá.
Lo que nun se pue pretender ye que na zona rural aguante'l ganáu les ganes de cagar, los gallos canten cuando l'amu-yos lo diga y güela a perfume. Tampoco nun se pue esperar nun manchar los zapatos que rescamplen col serbus o que la chaqueta nun garre nin un llixu de porquería. Pero esi ye'l camín pel qu'emponina'l nuestru campu. Ser una zona residencial qu'ande al rau de la villa. Y, claro, lo propio del pueblu estorba. Asina que la xuntanza de repunantes urbanites y cosmopaletos llariegos va avanzando p'arrequexar lo cada vez menos propio que nos queda nes aldees y pueblos de les nuestres zones rurales. Un despropósitu más a añadir a la llarguísima riestra d'ellos que yá llevamos a recostines nesti país que paez que tien la cigua.
En fin, que los tiempos cambien, mialma, y aquel cuchu que tanto podía antaño güei yá nun pinta nada. Hasta'l puntu de qu'hai que lo facer desapaecer de la vista y l'olfatu de los finos y cosmopaletos de turnu. De traca.
