Nel númberu 7 de la revista d'ámbitu universitariu "El Glayíu" correspondiente al mes d'Abril del añu 1.978 publicaba yo'l mio primer artículu en bable. Un fragmentu d'elli recoyólu X. Ll. García Arias nel so llibru "Antoloxía de Prosa Bable", publicáu pola desapaecida Caxa d'Aforros nel añu 1.981. Conservo la revista y voi güei a poner yuso d'esta presentación l'artículu mencionáu. Voi facelo ensin realizar igües (mesmamente daquella nun coincidía la ortografía dafechu cola actual), respetando la ortografía y manera d'escribir qu'amosaba yo naquel entós, cuando facía galanes escribiendo nesti idioma. Si acasu puntualizar que, desgraciadamente, polo menos delles coses de les que nél cuento camiento que pudieren tener, guapamente, aplicación anguaño.LOS BIXOS DE GÜEI: LOS PARTÍOS POLÍTICOS.
Un fechu que s'apalpa tolos dis y que fai esmolecemos a más d'un apartidista ye'l sometimientu incondicional d'abondes persones a unos muérganos artificiales llamaos "partíos políticos". N'efeutu, pa u quier que se vaiga siempre s'atopa ún con estes persones, ciarraes, d'un partíu. Esto per sí mesmo nun ye malo, perque la política atalantá como mediu afayaízu pala lliberación del home nun ye d'agora. Pero cuando l'asuntu se torna de lliberaor n'alloriante ye cuando mos topamos con eses persones que suañen, viven y s'esguedeyen "pel partíu".
Si partimos del finxu de qu'el partíu nun ye otra cosa qu'un aperiu o istrumentu que sirve p'algamar unes metes naguaes, entós paez ñidio qu'el motivu pel qu'hai qu'esguedeyase ye per algamar eses metes, pero inxamás pel istrumentu usáu pa ello. Pa esclarar más les coses: el partíu como mediu afayaízu pa identificase con un mou d'agüeyar la vida pue ser importante y pue curiase d'él y emburrialu, pero en llegando al puntu de tracamundiar les coses y d'enfotase n'él, cuérrese'l peligru de perder el camín qu'empobina a la meta pola que se nagua.
Pues asina y too, nun son poques les persones que xustifiquen cualesquier mou d'atuar, anque a ellos nun-ios preste o ten escontra, "perque lo fai el partíu", y coste que son abondes les persones les qu'asina faen. Entós yo entrúgome ¿qué pantasma-ios andará pel celebru que paez talamente qu'el maxín y la sencia nun-ios furrulen?, ¿per qué si en delles coses nun tan d'alcuerdu col partíu nun lo asoleyen a les clares o, polo menos, atúen sigún la concencia de so?. La verdá ye que nun alcuentro solución dalguna, o meyor, antóxenseme delles soluciones qu'esbillo darréu:
I) Escaecimientu dafechu de la personalidá: esto ye, persones que depués de tar abarquinando tola vida, gárrense al partíu como si fora una tabla salvaora pa nun afogase. En cuantes se ven abellugaos pel partíu y arrodiaos de xente ¿van arriesgase a perdelo too per nun tar d'alcuerdu con delles coses?, ¡qué va, sería empicipiar de cero! (pero tamién sería alcontrar la personalidá perdía pol sometimientu a los cabezaleros de turnu).
II) Pruyimientos de protagonismu: estes persones válense del partíu, nun pa trabayar per metes sociales, sinón pa esguilar a puestos d'altor social. Si el suxetu se siente con puxu y ve qu'entaina y que pue llegar a cabezaleru o a un puestu d'importancia ¿cómo va dexar lo entamao?. Claro, ¡sería esgonciar lo que con tantu enfotu y trabayu ta algamando!.
III) Dir a la moda: estes persones tan enforma escoses de concencia política; son los gayoleros y folixeros de turnu. Agora, amás de les "camperes" y los "xarsés" de "UCLA" llévase la política y, ta ñidio, nun van quedar escolingaos. Poro, prúye-ios guetar un partíu, pero un partíu que seya famosu y grande, vamos que lo mesmo que los xarsés y les camperes seya una moda espurría, d'abonda xente. Cuando lu alcuentra acaba de ñacer un home nuevu: el "pera d'izquierdes" (pue ser de dreches, pero nun ye corriente). Ñidiamente, l'únicu fechu que lu pue afalar a dexar el partíu ye que pierda puxu (entós dirá a otru más grande) pero mentes tanto...
IV) Galbana mental: persones del tipu "nundoigolpe" pa les que ta bien metese'n política, pero non en fondures porque entós hai que trabayar. ¿Cuálu ye'l partíu más amañosu?. Dende llueu, ún mayoritariu, ¡que nos otros pa encima trabayar ye un esfuerzu tapecíu!, vamos que nun brilla. Pa que dexe'l partíu tienen que pasar dos coses: a) qu'esi partíu desapaeza; b) que tenga qu'arrimar el llombu y emburriar per él.
V) Llaváu de celebru: el rapaz tien ganes d'adeprender política y apáutase a los del partíu. Entós empicipien a mete-i na tiesta idees "revolucionaries" asgaya y nunes sesiones ta más convertíu al partíu qu'el Papa al catolicismu. A los d'esti grupu ye perdifícil arrinca-ios les idees que tienen afitaes al maxín como llámpares a la roca. El métodu más amañosu pa recuperalos abúltaseme que ye'l "rellaváu de celebru", pero ye una xera difícil y tarrecía (pol tiempu que lleva) polo que, en xeneral, esti tipu suel morrer nel partíu ensin separtase d'él en tola vida.
En fin, podría siguir esbillando tipos y tipos, pero camiento que colos asoleyaos ya ye enforma. Agora que ca ún se mire nestos cinco espeyos, almeyor ve la so cara en dalgún o la de daquién conocíu.
