Cuando una civilización o una cultura dexa pasu a otra que la sustituye siempre queden nicios y escatafinos d'ella inxertaos na qu'ocupa'l so llugar. Echando una güeyada al pasáu, incluso al más remotu, atopamos buelgues suxerentes nesi aspectu.
Una de les cueves señeres del nuestru arte paleolíticu, El Pozu'l Ramu, ta recorrida per un ríu y tien como una de les sos pintures que más llamen l'atención un conxuntu de vulves femenines. Casualmente nel orixen real o míticu del reinu de los ástures, Cuadonga, alcontramos tamién una cueva, furada polos tabayones d'un ríu y que fore morada d'una diosa.
La presencia máxico relixosa de lo femenín na nuestra alcordanza ye abondosa. Ehí tenemos tamién l'emplegu d'esi amuletu milenariu, la cigua, que ye la representación d'una clica. D'otra miente ta arrecoyíu na nuestra tradición oral el vezu d'enseñar el fañagüetu al diablu pa uxar la so presencia.
Ta constatáu l'usu de les haches neolítiques con una finalidá más allá de la meramente práctica. Ehí tenemos el magníficu exemplar atopáu nel dolmen de la Santa Cruz, a la que se-y da una interpretación d'amuletu, de símbolu de prestixu o poder... Pues tovía anguaño tenemos la piedra'l rayu heredándose de xeneración en xeneración polos descendientes del qu'un día l'atopara. Esa piedra ye un hachu neolíticu. Nuevamente tamos ante otra conexión milentaria col nuestru pasáu remotu. Tornando al dolmen, hasta tiempos bien recientes, los vecinos del entornu garraben tierra del so túmulu por considerar que tenía propiedaes curatives.
Y de la mesma manera qu'ocurre nos casos anteriores, de xuro que si siguiéremos pescudando nel nuestru pasáu, dende los tiempos más alloñaos hasta otros más recientes, podríamos descubrir casos a esgaya onde los resclavos del ayeri rescamplen güei. Vendríanos bien facer una cura d'humildá, tan enchipaos que tamos nos avances tecnolóxicos y na nuestra sociedá superior y afayadiza. Al poco qu'escarabiquemos nel nuestru pasáu, nel nuestru ser, vamos tener que reconocer que tovía conservamos rasgos "primitivos" del formientu identitariu del que procedemos.