Na actualidá los castañeos tán, davezu, n'abertal y ensin curiáu dalu. Nun estáu abandonáu y xabaz. La vieya cultura alrodiu les castañes foi quedando apostalgada y casi que dasaniciada. Cola entrada de nuevos alimentos, como por exemplu, la patata, les castañes, al empar qu'arrequexaes, arrecostinaron cola so lleenda negra. "Ye como comer madera" reza ún de los sos sambenitos más repitíos.
Pero'l casu ye que nos últimos tiempos vien recuperándose daqué la importancia d'esti frutu. Sigue fomentándose la celebración de los antiguos amagüestos, mesmo nes corraes de los colexos (actividá bien interesante p'amorosar a los rapacinos cola cultura tradicional del país). Recuperóse'l vezu de los potaxes, nes sos distintes variantes, pali que pali va esconsoñando la utilización pa la repostería, etc.
Y, arriendes de lo anterior, quédanos tamién a bastantes ciudadanos esi rixu por dir a la gueta. Enfilar pa los castañeos, de magar mediaos d'Ochobre n'adelantre, a buscar los oricios que van dexando cayer les castañales y esbillalos pa tornar pa casa con una bona pañada. Bolsa, gorru pa evitar una mancadura na cabeza por una rama inoportuna, palu p'arreblagar y ayudase, guantes de protección o les vieyes morgaces y, si acasu, botes altes o polaines pa metese pente'l felechu y los escayos rastreros ye tola equipación -barata y alcanzable- que necesitamos pa esta actividá.
Dempués dir percorriendo los carreros del castañéu, esbillando y pañando. Observar qué castañales yá tiraron la so producción y cuáles son más serondes. Les que dan la fruta más gordo o más ruino... Y, de pasu, esfrutar de la prestancia que nos ofrez una viesca autóctona col colloríu perguapu de la seronda. Descubrir per ende setes de diverses tribes y pasar una xornada afayadiza cola sida d'andar a castañes, meciendo l'actividá deportiva col divertimientu.
Hai persones, ente les que m'alcuentro, que nun somos a pescanciar un otoñu ensin dir a la gueta, o facer dalgún amagüestu. Estes actividaes vienen a ser como un finxu nel calandariu añal que nun se pue dexar pasar de llargo si les circunstancies nun lo torguen. Empozase en castañéu, caleyar, empapase d'una guapura icomparable y guetar. Estos díes tovía tamos a tiempu d'ello. Y cuando la pañada empieze a escasear queda la última fase, la de la rebusca, garrando aquelles castañes que foron quedando amatagaes y conservaes pente'l morgazu y la foyarasca. Ensin escaecer intentar llegar a eses castañales allugaes nes zones más abegoses, ente'l felechu y los escayos y que, por aciu d'ello, quiciabes naide nun visitare tovía, aprovechando que'l fríu y les xelaes van engurriándolos col pasu los díes.
En fin, que tamos na seronda y ye la gueta...
