Pero non siempre ye asina. Hai tamién templos culturales. N'Asturies hai d'estos. Y ún que destaca ye'l llagar de sidra.
El llagar nun ye sólo'l sitiu onde se maya y pisa la sidra. Tamién ye onde se consume. Y tamién onde se xinta, dende taquinos a platos más contundentes. Pero inda hai más.
Nel llagar atópase tamién el santuariu de los cancios tradicionales. Dende'l cantar individual de l'asturianada, hasta los coriquinos colectivos.
Escurque nesti vezu de cantar nos llagares echa la so gabita la sidra. Porque la sidra tien fama de ser cantarina, d'afalar al cantu a aquelles persones que la tán tastiando.
Pero, arriendes de ser el sitiu onde se fai la sidra y onde se canta, tamién ye'l llagar un templu pa la xuntaza, pa da-y a la parpayuela y pa formar aruelos prestosos de convivencia.
Y esa xuntanza tien un aquello reseñable. Trátase nuna xuntanza na igualdá. Porque'l templu del llagar iguala a los sos particulares feligreses. Pa entrar nél, el señoritismu hai que lu dexar a la puerta, como se fai coles madreñes pa entrar en casa.
Hai dos momentos que rescamplen nel templu del llagar.
Un d'ellos ye'l momentu de mayar y pisar la mazana. De vela tresformase en sidra'l duernu y prebar el zusmiu acompañáu, si cuadrare, d'unes castañines amagostaes que faen un maridaxe perfectu.
L'otru ye'l momentu de la espicha. De asitiar na puerta un ramu lloréu que nos indica que vamos a romper un tonel p'asistir a la preba de la sidra del añu. O tamién les espiches de sidra yá más fecho, pues al funcionar comu templu cultural y de xuntanza, el llagar abres les puertes del so cultu particular tol añu.
Convién curiar con mimu'l templu del llagar. Porque ello supón tamién curiar con procuru de les vieyes tradiciones que formen parte de los raigones que nos xunen a esta tierra.
