Asturies ye un país que se cañica ente que nunca pasa nada o que pasen coses rares. Puestu a escoyer nun sé qué sedrá preferible, avezáu a una realidá que se va fosilizando y a una sociedá qu'anda de remandela amomiada de contino.Va un tiempu espicharon el tonel de la oficialidá del asturianu, que yá apuntaba a desfacese ente'l mugor de lo nunca algamao. El partíu socialista, que siempre s'amosare contrariu a ella, dio un picurrabucu nel aire y cayó de pies sofitándola. La gayola, los blincos y los ixuxús inundaron a una parte de la xente que llevaba naguando por ella cuantisimayá. Pero non a too. Porque tamién hai otra parte, ente la que ta esti que robla'l blog, que tenemos una costra dura como les cáscares de los muxones a la hora de fianos de les espiriques y promeses polítiques de les monxures, y más viendo la güelga que lleven dexando al traviés de los años aquellos que les faen.
Dempués de l'anuncia vinieron les puntualizaciones. Nun se trataba, miániques, d'una oficialidá que se pudiere oldear a les d'otres llingües peninsulares como la catalana, gallega o vasca, asina ensin más y como si tal cosa. Non. Nel nuestru casu diba ser axustada a la nuestra realidá particular, con unes característiques propies. Dicho asina, a cencielles, podría paecer razonable l'asuntu, pero la rocea de tantos años teníamos a dellos cola mosca tres la oreya. Y guañó entós la pallabra máxica, que nos presentaron a manera de compangu na fabada de la nuestra oficialidá.
Empecipió entós a sonar un términu como sacáu de la chistera de les ocurrencies, un calificativu nada claru de pescanciar a bota voléu: "amable". Díbamos a tener una "oficialidá amable". ¿Y qué rediola ye eso, nin?. Porque persabío ye que les llingües nun tienen atributos humanos como la fealdá o guapura, lo melguero o verriondo, etc. Y de la mesma manera, nesti mundu traidor hai llingües oficiales y otres que nun lo son. Pero oficialidaes llingüístiques amables, o fosques, o manses, o gafes, eso nun consta que lo hebia nenyures. Menos, claro, nel sitiu onde cuando pasen coses, son rares. Qué cosa cosadiella ye una cosa...¡Asturies!.
Y ye que, afaláu por esa costra y esa rocea de décades viendo cayer palos llingüísticos como cuentu risa, camiento que tres d'esa oficialidá amable pueda amazcarase un cambiu de nome de lo que yá tenemos, la "llei d'usu" apautada allá de los tiempos y que naide punxo remangu pa desendolcala hasta anguaño mesmo. A lo meyor de lo que se trata ye de face-y un paxellu nuevu a esa llei, rebautizala y camudala en "oficialidá amable". Taría bien que nos aclararen el tema con exemplos bien visibles. Por poner un casu, si na enseñanza la oficialidá amable va suponer que los rapacinos estudien en planu d'igualdá los idiomes castellanu y asturianu, o si ún d'ellos va siguir siendo obligatoriu -el de siempre- y l'otru optativu -el de siempre tamién-, como vien asocediendo hasta agora. O que nos aclaren dafechu si un falante d'asturianu va tener los mesmos drechos que tien un gallegu, vascu o catalán nos sos respectivos territorios, o si van ser menos qu'ellos por mor de la amabilidá llingüística de que va facer gala, arrogante y comprensivu que ye él, mialma.
Pues ver veremos cómo desemboca'l tema col pasu'l tiempu. Claro que, de mano, tenemos per delantre'l pergordu enguedeyu d'algamar los apoyos parllamentarios necesarios pa esa oficialidá amable na Xunta Xeneral y nel Congresu y Senáu españoles. Casi nada. ¡Menudu güesu pa royer!. Pero entrín y non van quemándose eses etapes -si ye que se consiguen quemar-, yo fiaríame munchísimo más si me falaren d'oficialidá "a seques", como lo faen nos demás territorios estatales con llingües propies, que d'oficialidá "amable". Escaldáu qu'anda ún, cho...
