lunes, 9 de junio de 2014

El bonitu y la guapura

Hai ciertes pallabres castellanes que, aplicaes en ciertos contestos, rinchen a la oreya de quien tea averáu al idioma asturianu. Dalgunes pallabres de dambes llingües puen coincidir dafechu, otres estremase dafechu, y tamién les hai que puen tener significaos dixebraos, magar asemeyaes na forma.

Un casu de lo anterior tenémoslu col términu "bonito". Na versión castellana úsase pa describir lo guapo y tamién pa denominar al pexe que lleva esi nome. Pero n'asturiano lo bonito, como sinónimu de guapura nun se da, pero sí'l bonitu como pexe.

Poro, cada vez que se declara a dalgún llugar nuestru como'l más "bonito" rínchame muncho a la oreya la espresión. De fechu, ránce-yos a más xente y hai ocasiones en que pa destacar con dalguna distinción a un llugar nuestru, yá sustituyen esi términu por "guapu", más acordies cola realidá llingüística de nuestro. 

Y dientro d'esos llugares bonitos que dacuando se declaren ente nós, hailos que tán na mesma costa. Sitios de la mariña o directamente pixuetos. Y ye equí cuando'l términu se convierte pa min nun grillíu difícilmente soportable. Porque un pueblu marineru asturianu "bonito" sólo soi a identificalu como que nél hai una bona tradición pesquera d'esti pexe, pero más nada.

Asina que, por si acasu al llector-y pasa como a min -y cuento que a bastante más xente-,  aprovecho pa encamenta-y que, si s'entera de la noticia de que a tal o cual sitiu nuestru-y conceden la denominación de bonito, nun caiga na tentación de salir xispiando p'allá naguando y pensando qu'hai unes xornaes gastronómiques estupendes, que la cosa nun va perhí. Eso sí, pue empobinar p'allá bien gayoleru si lo que quier ye afayase nun sitiu guapu verdá. Nesti casu sí que va acertar de xuro.